İsrail Milleti


Tarihsel Aşamalarıyla İsrail Milleti’nin Kimliği

"هر مملكتك يهودسى كنديسنه لايقدر"

Prens Bismark’ın bir kavlini hatırıma getirdi: Müşarünileyh bir bahis arasında 
Her memleketin Yahudî’si kendisine layıktır.” demiştir.
Ebu’z-Ziya Tevfik

Başta siyasî ve iktisadî açıdan olmak üzere Yahudîlerin küresel ölçekte etkilerinden söz edilmekte ve bu yönde çok sayıda araştırma ve analizler yapılmaktadır ki Yahudîlerin tesiri meselesi her daim rağbet gören ve revaçta olan bir mevzudur. Hiç şüphesiz bu konuda bir söz söylemek, Yahudî kültürüne dair malumat sahibi olmayı iktiza eder. Bir milletin kültürü ise o milletin tarihiyle bağlantılı olup o kültüre dair malumat sahibi olmanın en ideal yolu, ilgili milletin zaman içerisinde sergilediği kültürel özelliklerin ve ortaya koyduğu kültürel kimliğin tespit ve tayin edilmesidir. Dolayısıyla Yahudî kültürünün sıhhatli bir biçimde ele alınması için, tarihsel seyri içerisinde söz konusu kültürün karakteristiklerinin incelemeye tabi tutulması gerekir. Böylelikle Yahudîlerin etkileri hususunda daha yerinde analizlerin yapılması mümkündür.

Ebu’z-Ziya Tevfik’in Millet-i İsrailiye’si, tarihsel aşamaları gözetilerek Yahudîlerin kültürel özelliklerinin ele alındığı bir eserdir. Bu yönden Yahudî kültürü ve kültürel kimliğine dair malumat sahibi olma açısından önem ve değer taşır. Diğer taraftan eserde Yahudîlere ve Yahudî kültürüne yönelik kimi analizlere de yer verilmektedir ki 19. asrın son çeyreğinde kaleme alınmış olan eserin sunduğu bakış açısı, günümüz açısından ufuk açıcı nitelikte olan kimi tespitleriyle kıymeti haizdir.

Yapılan çeviri yazı ve sadeleştirme çalışmasında 1305 (1886)’de Ebu’z-Ziya Matbaasında basılan metin kullanılmıştır. Osmanlıca metindeki sayfa sayıları çeviri yazıda köşeli parantez içinde gösterilmiştir. Gerek çeviri yazı gerek metnin sadeleştirilmesi yapılırken büyük ölçüde güncel imla esasları gözetilmiş ve bu çerçevede Kubbealtı Lugatı’ndan istifade edilmiştir.  Metinde yer alan, Yahudîlik tarihine ilişkin yer adı, şahıs adı, mezhep adı gibi yabancı kelimelerin okunmasında Kitab-ı Mukaddes, Jewish Encyclopedia  ve Flavius Josephus’un The Antiquities of The Jews  adlı eserinden yararlanılmış olup nasıl okunacağında tereddüt hâsıl olan kelimeler genel söyleyiş biçimleri çerçevesinde değerlendirilmiştir. 

Osman Özkul


Bir gazeteci olarak Ebüzziya Tevfik, dönemindeki Avrupa entellektüelleri arasındaki tartışılan sosyal ve siyasi konularla yakından ilgilenmiştir. Onun için Yahudilerin sosyal, kültürel, dini ve demografik tarihi de son derece ilgi çekicidir. 19. Yüzyılda Avrupa’daki Yahudilerin karşı karşıya kaldıkları antisemitik tutumun anlaşılabilmesi için bu sürecin analiz edilmesinin ne kadar önemli olduğunu görmüştür. Yahudilerin günümüzün küresel dünyasındaki konumlarını ve kazanımlarının bu süreç ile ilgisi göz ardı edilemez. Burada söz konusu süreci anlayabilmek için, yayınlamaya değer olduğunu düşündüğümüz bir eser dikkatlere sunulacaktır. Bu eser, 19. Yüzyılın son çeyreğinde Avrupa’da ortaya çıkan antisemitizmin kaynaklarını bulmaya çalışan bir Osmanlı münevverinin kitabıdır. Ebüzziya Tevfik’in “Millet-i İsrailiye” isimli bu kitabı, bazı eksiklikleri ve çelişkileriyle birlikte, incelemeye ve tartışılmaya değer niteliklere sahiptir. 

Ebüzziya Tevfik kitabında öncelikle, İlkçağlarından itibaren Yahudilere karşı diğer toplumlar tarafından gösterilen olumsuz tutumların nedenlerinin açıklamasını yapmaktadır. Bunu takiben Yahudilerin Avrupa’daki sosyal ve ekonomik durumlarını ele almaktadır. Özellikle Avrupa’da Yahudilere karşı düşmanca ve aşağılayıcı bir tutumun ortaya çıkması, dini, tarihi, siyasi, ekonomik ve sosyolojik faktörler bakımdan önemli bir problemdir. Bu nedenle Avrupa’da Yahudi düşmanlığı olgusunun neden ve hangi faktörlerin etkisiyle ortaya çıktığı üzerine düşünmemizi sağlamaya çalışmaktadır. 

Ebüzziya Tevfik tarafından kaleme alınan bu kitap, Matbaa-i Ebüzziya’da 1305 (1886)’de yayınlanmıştır. 78 sayfalık kitap üç bölümden oluşmaktadır. Yahudi tarihi anlatılarak, bu kavmin etnik olarak nereye dayandığı açıklanmakta ve bütün tarihleri boyunca yaşadıkları önemli olaylara değinilmektedir. Yahudilerin dini ve medeni kanunlarına, inançlarına ve hayat felsefelerine yer verilmektedir. Alman devlet adamı, Otto von Bismarch (1815-1898)’ın “Her memleketin Yahudisi kendisine layıktır” sözünden yola çıkarak, Yahudilerin her memlekete nasıl uyum sağladıklarını ele almaktadır. Son olarak ise, Avrupa ülkelerindeki ve Rusya’daki Yahudilerin diğerlerinden farklı karakteristik özelliklerinden bahsedilmektedir.

Ender BÜYÜKÖZKARA / Yasin ŞAHİN / Hilal UZUN


Dizisi: Osmanlı Klasikleri dizisi
Türü: : Tarih
Düzelti: Ender BÜYÜKÖZKARA / Yasin ŞAHİN / Hilal UZUN
Yayına Hazırlayan: Osman Özkul
Kapak Düzenleme: Mehmet Cemal Arpacı
Cilt Bilgisi: Amerikan cilt
Kağıt Bilgisi: Enzo cremy 
Basım Tarihi: EYLÜL 2020
Sayfa Sayısı:  160
Kitap Boyutları: 16 x 24 cm 
ISBN No: 978-975-520-363-8
Barkod No: 9789755203638

Gündoğan Yayınları, Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı (ÜAK)’nın belirttiği tanıma göre “Tanınmış Uluslararası Yayınevi” statüsündedir.

Osman Özkul, 1964 Denizli doğumlu olup, ilk ve ortaöğrenimini Denizli’de tamamlamıştır. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’nde 1986 yılında lisans eğitimini bitirmiş, 1989 yılında yüksek lisansını tamamlamıştır, Yine İstanbul Üniversitesinde 1989-1997 yılları arasında ise doktora tez çalışmasını yapmıştır. 1998 yılından bu yana akademik çalışmalarını Sakarya Üniversitesi Sosyoloji Bölümünde öğretim üyesi olarak sürdürmekte olan yazarın; tarih, bilgi ve kültür sosyolojisi konularında çok sayıda akademik ve popüler dergilerde yayınlanmış makaleleri vardır. Yazarın yayınlanmış olan kitapları şunlardır: 1). Bilgi Sosyolojisi Ve Problemleri, 2023, Gündogan Yayınları, İstanbul. 2). “Gelenek ve Modernite Arasında Osmanlı Uleması” 2005, İstanbul. 3). “Kültür ve Küreselleşme”, 2013, İstanbul. 4). “Osmanlı Toplum Yapısı”, 2019, Sakarya.


Yorum Gönder

0 Yorumlar

Yukarı Çık!